Advies aan kabinet om klimaatdoelen te halen: voer extra belasting in op vlees en vliegreizen
Het kabinet moet flink ingrijpen om zijn eigen klimaatdoelen te halen. Dat stelt een groep ambtenaren in een belangrijk advies.
Vliegbelasting "onvermijdelijk"
Strengere normeringen voor elke sector en hogere belastingen op vervuilende producten, zoals een vliegbelasting en een vleestaks. Het kabinet moet flink ingrijpen om de klimaatdoelen die het in het coalitieakkoord heeft vastgelegd, ook te halen. Daarbij is inkrimping van de veestapel „onvermijdelijk”. Dat stellen ambtenaren van verschillende ministeries in een adviesrapport, een interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO), aan het kabinet.
Dat het kabinet aanvullend beleid nodig heeft om de afgesproken 60 procent CO2-reductie in 2030 voor elkaar te krijgen, bleek in november al uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving. Het IBO-rapport biedt oplossingen en komt vlak voor de verkiezingen met opvallende aanbevelingen.
Een van de aanbevelingen is het invoeren van een belasting op vleesconsumptie. Photo by Eiliv Aceron on Unsplash
Het rapport adviseert strengere normeringen voor elke sector, waarbij de grootste afname in CO2-uitstoot bereikt kan worden op het gebied van verkeer, transport en de landbouw. De voorgestelde maatregelen zouden in totaal tot 22 megaton emissiereductie in 2030 leiden.
De onderzoekers bieden het kabinet verschillende scenario’s om die doelstelling te halen, waaronder ook twee opties waarin respectievelijk de landbouw en de industrie worden ontzien.
In het belangrijkste scenario, het aanbevolen plan van IBO, betaalt de agrarische sector emissiebelasting en mogen boeren in 2030 een maximum aantal dieren (1,7) per hectare houden. Dat is een stuk strenger dan wat een groep wetenschappers en oud-ambtenaren afgelopen november in een brief aan ministers Van der Wal en Adema (Landbouw, Natuur en Visserij) opperden. Zij wilden het aantal dieren in de Nederlandse veehouderij beperken tot 2,3 „grootvee-eenheden” per hectare.
Deze normering van een maximum aantal dieren zou volgens het IBO-rapport in zeven jaar tijd leiden tot 30 procent minder melkvee. „Het maatregelenpakket vraagt om forse aanpassingen van de veehouders”, schrijven de onderzoekers. Volgens het rapport maken de maatregelen het aantrekkelijker voor veehouders om gebruik te maken van uitkoopregelingen.
Vliegvakanties dragen bij aan de enorme uitstoot van broeikasgassen. (Foto: RTHA)
Behalve een vliegbelasting en een vleestaks bevelen de ambtenaren ook aan om huizenkopers te verplichten binnen twee jaar na aankoop hun huis te verduurzamen. Huurwoningen met de slechtste energielabels moeten vanaf 2028 van de markt verdwijnen, zodat in 2035 elk huurhuis is geïsoleerd. Verder wordt aangeraden om de belasting op aardgas te verhogen en de tarieven voor elektriciteit te verlagen.
Met name de aanbevelingen voor de landbouw liggen gevoelig nu de onderhandelingen over het Landbouwakkoord, dat eind april wordt verwacht, moeizaam verlopen. Ook is de vraag of het kabinet strenge normeringen voor de agrarische sector door de Eerste Kamer kan krijgen nu de BoerBurgerBeweging (BBB) op winst staat in de peilingen. Het kabinet hakt in mei de knoop door welke maatregelen zullen worden overgenomen.
Rob Jetten, minister van Klimaat en Energie (D66), zegt in een reactie dat het kabinet bezig is met een „inhaalslag” als het om klimaatbeleid gaat. Volgens Jetten moeten de aankomende maatregelen „vervuiling een eerlijkere prijs geven” en gaat het kabinet op zoek naar een combinatie van regels en subsidies.
Bron: NRC, 13 maart 2023